شیوه های برقراری امنیت داخلی در دوره اول عباسی (در شرق دنیای اسلام)

امنیت از مباحث مهم و اساسی برای دوام حکومت ها است. به عبارتی راز بقای هر حکومتی، امنیت داخلی یا امنیت حکومت است. امنیت داخلی به منزله مصونیت حکومت از هر گونه تهدید و مخالفت است.امنیت حکومتها به طور معمول از سوی مخالفان متعددی تهدید می شود، که در مقابل آنها می کوشند. خلفای عصر اول عباسی به علت گستردگی قلمرو امپراتوری که شامل قومیتها، زبانها و ادیان مختلف بود، با تهدیدات فراوانی مواجه بود. در مقابل آنان سعی کردند، از شیوه های متعددی برای برقراری امنیت داخلی استفاده کنند. در اینجا این سوال مطرح می شود که عباسیان چگونه و با استفاده از چه شیوه هایی امنیت داخلی را برقرار کردند؟ می توان فرض کرد، خلفای عباسی با استفاده از دین و مشروعیت مبتنی بر دین توانستند باورهای مردمی و اطاعت پذیری آنان را نسبت به حاکمیت تقویت کنند. استفاده از سیاست های رفاهی و توجه به اقتصاد جامعه و آسایش مردم و همچنین تساهل و تسامح نسبت به گروههای، فقهی، علمی و فکری جامعه، اهل ذمه از دیگر شیوه های برقراری امنیت توسط حکومت عباسی بود. آنان با استفاده از سیستم تمرکزگرایی با توسط نهادهایی چون وزارت، برید، قضاوت و استفاده از شیوه های خشونت آمیز و غیر خشونت آمیز در برخورد با تمامی مخالفان سعی در یت جامعه داشتند. آنان با مخالفان شورشی از جمله خوارج، غلات و ... و شورش های تجزیه طلبانه ایالات به خشونت برخورد کردند. با علویان به دو شیوه خشونت آمیز و غیر خشونت آمیز برخورد شد. در کنار این امر کوشیدند از شیوه-های کنترلی دیگر از قبیل بهره گیری از نهادها و نیز سیاست های رفاهی و اقتصادی به همراه تساهل و تسامح برای برقراری استفاده کنند. از شیوه سیاسی متفاوت و حتی گاه متناقض (شامل برخوردهای آرام و خشن و یا ترکیبی از هر دو از قبیل (تنبیه ،تهدید به تنبیه، تهدید و تطمیع، پیشنهاد پاداش، دادن پاداش، اعمال محدودیت، جذب و حذف در حکومت، حبس، مباحثه و مناظره، تبلیغات، اقناع، مهارت ،درایت و دانش ،موقعیت ) نیز استفاده شد. بدین ترتیب خلفای عصر اول عباسی با استفاده از تمامی شیوه های فوق سعی در برقراری امنیت داخلی در سرزمینهای شرق اسلامی داشتند.